Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟΣΕΡΒΙΚΗΣ ΦΙΛΙΑΣ
Στα τέλη του 6ου αιώνα οι Σλάβοι κατέβηκαν στα Βαλκάνια και συγκεκριμένα οι Νότιες Σλαβικές φυλές. Εκείνη την περίοδο οι Άβαροι έκαναν κουμάντο πάνω στους Νότιους Σλάβους, κάνοντας επιδρομές στο Βυζάντιο. Στην συνέχεια με την παρακμή των Αβάρων, οι Σλάβοι έκαναν τις Σκλαβηνίες μέσα στην Βυζαντινή αυτοκρατορία, στον Ελλαδικό χώρο. Μετά τον εκχριστιανισμό των Σλάβων και το ξεκίνημα της Ελληνικής Μακεδονικής Δυναστείας, οι σχέσεις με το Πριγκιπάτο της Σερβίας που ήταν προτεκτοράτο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, ήταν άριστες. Οι Σέρβοι τότε τον 11ο αιώνα πολέμησαν τους Βούλγαρους και με την νίκη του Βασιλείου του Β Βουλγαροκτόνου ξεκίνησαν να έχουν μια εντελώς πλέον ανεξάρτητη ταυτότητα ως λαός.
Έτσι το 1091μ.Χ. ιδρύθηκε το Μεγάλο Πριγκιπάτο της Σερβίας που ήταν σύμμαχος και προτεκτοράτο του Βυζαντίου με τον Αλέξιο τον Α τον Κομνηνό, ενώ το 1167μ.Χ. οι Σέρβοι πολέμησαν σε μια μάχη εναντίον των Ούγγρων. Το 1217μ.Χ. από Μεγάλο Πριγκιπάτο έγινε το Βασίλειο της Σερβίας και εξακολούθησαν οι πολύ καλές σχέσεις με τα Βυζαντινά κράτη και μάλιστα σε διάφορες περιπτώσεις γυναίκες αυτοκρατόρων και γυναίκες Βυζαντινών αριστοκρατών και μέχρι και στρατηγών ήταν Σερβικής καταγωγής.
Το 1312μ.Χ. στην Μάχη της Καλλίπολης Σέρβοι και Έλληνες, πολέμησαν μαζί και νίκησαν τότε τους Τούρκους. Κατά το 1331μ.Χ. ο Στέφανος Δουσάν κήρυξε πόλεμο στην παρηκμασμένη Βυζαντινή αυτοκρατορία και κατέλαβε την Αλβανία, την Ήπειρο, την Θεσσαλία και την Μακεδονία εκτός της Θεσσαλονίκης, ιδρύοντας την Σερβική αυτοκρατορία, και έτσι οι σχέσεις Ελλήνων και Σέρβων έγινα πάλι μετά από αιώνες εχθρικές. Το 1363μ.Χ. ξεκίνησε η παρακμή της Σερβικής αυτοκρατορίας και η άνοδος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το 1389μ.Χ. οι Σέρβοι έχασαν στην Μάχη στο Κοσσυφοπέδιο και έπεσαν υπό Τουρκική κατοχή. Στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453μ.Χ. οι Σέρβοι ήταν πλέον υποτελείς των Τούρκων όπως θα γινόντουσαν και οι Έλληνες μέχρι το 1461μ.Χ. όπου ξεκίνησε η περίοδος της Τουρκοκρατίας.
Μετά την πτώση Κωνσταντινούπολης το 1453μ.Χ. στους Τούρκους, Έλληνες και Σέρβοι θα αντιμετώπιζαν τον Τουρκικό ζυγό για αιώνες και θα έκαναν διάφορες αποτυχημένες εξεγέρσεις. Το 1804 μέχρι το 1814 έγινε η Πρώτη Σερβική εξέγερση ενάντια στους Τούρκους που συμμετείχαν και Έλληνες, αλλά υποστηρίχθηκε από την Ρωσική Τσαρική αυτοκρατορία, ωστόσο οι Τούρκοι νίκησαν. Το 1813 ιδρύεται η Φιλική Εταιρεία στην Οδησσό της Ρωσίας ενώ το 1815 μέχρι και το 1817 έγινε η Δεύτερη Σερβική εξέγερση, όπου οι Σέρβοι κέρδισαν τους Τούρκους.
Έτσι το 1817 έγιναν αυτόνομοι και προτεκτοράτο των Τούρκων, κερδίζοντας διπλωματικά και στρατηγικά. Στην Εθνεγερσία του 1821 που ολοκληρώθηκε το 1829, συμμετείχαν εθελοντικά Σέρβοι πολεμώντας, όπως ο Βάσος Μαυροβουνιώτης. Μετά την ανεξαρτησία του Ελληνικού Κράτους ξεκίνησαν από το 1830 διπλωματικές σχέσεις με τους Σέρβους. Το 1867 υπογράφτηκε μεταξύ Ελλήνων και Σέρβων υπογράφτηκε η Συνθήκη της Φεσλαου, όπου ήταν μια συμμαχία μεταξύ της Ελλάδας και του Πριγκιπάτου της Σερβίας.
Το 1912 έγινε ο Βαλκανικός Συνασπισμός, που ήταν μια συμμαχία ανάμεσα σε Ελλάδα, Σερβία, Μαυροβούνιο και Βουλγαρία κατά των Οθωμανών. Ο Α Βαλκανικός Πόλεμος έδειξε ότι η συμμαχία λειτούργησε νικώντας τους Τούρκους. Το 1913 η Σερβία και η Ελλάδα υπέγραψαν αμυντική συμμαχία, και στον Β Βαλκανικό Πόλεμο η Ελλάδα και η Σερβία, κέρδισαν τους Βούλγαρους. Στον Α ΠΠ το 1917 μέχρι το 1918 ήταν στην Αντάντ η Ελλάδα και η Σερβία. Το 1919 ιδρύθηκε η Γιουγκοσλαβία και το 1923 έγινε τριμερής συμμαχία με Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία και Τουρκία του Κεμάλ. Το 1941 η Γιουγκοσλαβία πολέμησε με τους συμμάχους γιατί μπήκε φιλοαγγλικη Κυβέρνηση αλλά οι Κροάτες πήγαν με τους Γερμανούς ενώ οι Έλληνες αντιστέκονταν στους Ιταλούς και στους Γερμανούς το 1941. Το 1945 η Ελλάδα και η Γιουγκοσλαβία ήταν στην πλευρά των νικητών συμμάχων.
Μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο δύο νέες υπερδυνάμεις μοίρασαν τον κόσμο, οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση. Το 1946 μέχρι και το 1949 έγινε Εμφύλιος Πόλεμος στην Ελλάδα ενώ το 1946 η Γιουγκοσλαβία είχε ένα σύνταγμα όπως της Σοβιετικής Ένωσης ενώ η Κυβέρνηση του Τίτο ήταν Κομμουνιστική – Σοσιαλιστική. Επιπλέον το 1947 ξεκίνησε επίσημα ο Ψυχρός Πόλεμος ανάμεσα στις ΗΠΑ, στο Δυτικό μπλόκ και στην Σοβιετική Ένωση, το Ανατολικό μπλοκ και την Κίνα του Μάο. Έτσι η Ελλάδα ανήκε στο Δυτικό μπλόκ όπου το 1952 έγινε μέλος του ΝΑΤΟ ενώ η Γιουγκοσλαβία με ηγέτη τον Τίτο πήρε Αμερικανική οικονομική βοήθεια το 1949 – 1953 ενώ το 1961 ο Τίτο μαζί με την Ινδία και την Αίγυπτο ίδρυσαν το Κίνημα των Αδέσμευτων χωρών, όπου ανήκαν οι χώρες που δεν είχα πάει ούτε με το Δυτικό ούτε με το Ανατολικό μπλοκ.
Το 1974 γίνεται εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο ενώ το ίδιο έτος ξεκίνησε η κρίση στην Γιουγκοσλαβία λόγο των μεταρρυθμίσεων που γινόντουσαν χρόνια. Επίσης το 1980 ο Τίτο πεθαίνει και το 1981 η Ελλάδα μπαίνει στην ΕΟΚ (Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα). Αμέσως μετά το 1991 γίνεται η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης ενώ το 1992 η Γιουγκοσλαβία αρχίζει να διαλύεται καθώς η Βοσνία Ερζεγοβίνη γίνεται ανεξάρτητη, και γίνεται οικονομικό εμπάργκο στην Γιουγκοσλαβία ενώ η Ελλάδα τότε αναγνώρισε την Βοσνία Ερζεγοβίνη.
Το 1994 η Ελλάδα με τον Ανδρέα Παπανδρέου υποστήριξε την Σερβία ενώ ψήφισε στην ΕΕ κατά των αεροπορικών επιδρομών του ΝΑΤΟ στην Σερβία. Επίσης η Ελλάδα αρνήθηκε την χρήση αεροπορικών βάσεων του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα. Το 1999 έγινε νέος και μεγαλύτερος βομβαρδισμός του ΝΑΤΟ στην Σερβία, στην σύγκρουση στο Κοσσυφοπέδιο, η Ελλάδα αρνήθηκε να συμμετάσχει, και τότε το 70% των Ελλήνων ήθελε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Κλίντον να δικαστεί για εγκλήματα πολέμου και το Συμβούλιο της Επικρατείας κήρυξε ένοχο το ΝΑΤΟ για εγκλήματα πολέμου. Το 2007 και το 2021 η Σερβία έστειλε βοήθεια στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τις τότε πυρκαγιές. Το 2023 οι σχέσεις Ελλάδας και Σερβίας είναι ακόμα γνωστές ως Ελληνοσερβικη φιλιά, με μεγάλη αμοιβαία συνεργασία σε οικονομικό, διπλωματικό, πολιτικό, πολιτισμικό ακόμα και αθλητικό επίπεδο.
Βιβλιογραφία:
1) Γεώργιος Νεκτάριος Αθ. Λόης (2016). Η Ιστορία της Σερβίας Πολιτική και Εκκλησιαστική, Εκδόσεις Έννοια
2) Γιατί το Βυζάντιο, Eλένεη Γλυκατζή – Αρβελέρ (2012). Γιατί το Βυζάντιο. Εκδόσεις Μεταίχμιο.
3)Σαμαράς Β. Χρυσόστομος (2015). Η εξωτερική πολιτική του Βυζαντίου στο μεταίχμιο μεταξύ μέσης και πρώιμης Βυζαντινής περιόδου
4) Djordjevic Vl. Dimitri (2001). Η Ιστορία της Σερβίας 1800 – 1918. Εκδόσεις Βάνιας
Διαδικτυακές πηγές:
1) Οι κατακτήσεις των Σέρβων στην Ελλάδα και η προσπάθεια σερβοποίησης του Αγίου όρους / 14ος αιώνας, faretra.info link: https://faretra.info/2022/08/18/oi-kataktiseis-ton-servon-stin-ellada-kai-i-prospatheia-servopoiisis-tou-agiou-orous-14os-aionas/
2) Οι Σχέσεις Ελλάδος – Σερβίας και η Δύση, kathimerini.gr, link: https://www.kathimerini.gr/culture/books/889752/oi-scheseis-ellados-servias-kai-i-dysi/
Ο Αρθρογράφος
